İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Dahili Tıp Bilimleri Bölümü Adli Tıp Anabilim Dalı’ndan 1987 yılında mezun olan Şebnem Korur Fincancı, Türkiye’de işkencenin yaygın olduğu 1990’lı yıllarda işkenceyi saptayan çok sayıda rapor hazırladı.
1992 yılında kurulan Adli Tıp Uzmanları Derneği’nin kurucu üyelerinden olan Şebnem Korur Fincancı, 1993-1998 yılları arasında derneğin başkanı olarak görev aldı.
Aynı zamanda Türk Ceza Hukuku Derneği kurucu üyeleri arasında yer aldı.
1996 yılında profesörlük ünvanını alan Fincancı, 1999 yılında Türkiye’nin ilk adli tıp polikliniğini İstanbul Tıp Fakültesi bünyesinde kurdu.
Bosna’da Birleşmiş Milletler (BM) Denetimi’nde PHR (İnsan Hakları için Hekimler) tarafından yürütülen otopsi ve kimliklendirme çalışmalarında yer aldı.
1998 yılına gelindiğinde, çalışmalarına aktif destek sağladığı ve Türkiye’de işkence ve diğer kötü muamelenin ortadan kaldırılması ve işkence görenlerin iyilik hallerine ulaşmalarını sağlamak için çalışan Türkiye İnsan Hakları Vakfı’nın (TİHV) Kurucular Kurulu üyesi oldu.
BM İşkencenin Etkili bir biçimde Soruşturulması ve Belgelenmesi Kılavuzu’nun (İstanbul Protokolü) oluşum sürecine katılan Fincancı kılavuzun yaşama geçirilmesinde aktif rol oynadı. 2001’den bu yana en az 21 ülkede (Sri Lanka, Meksika, Uganda, Gürcistan, Fas, Ekvator, Mısır, Kenya, Filipinler, Almanya, İsrail, Moldovya, Yeni Zelanda, Libya, Belçika, Ürdün, Filistin, Irak, Güney Afrika, Yunanistan ve Sırbistan) sağlık çalışanlarına, hukukçulara ve insan hakları aktivistlerine işkencenin soruşturulması ve belgelenmesi eğitimlerine İstanbul protokolü usta eğiticisi ve tıbbi eğitim koordinatörü olarak katıldı.
2002-2006 yılları arasında İstanbul Tabip Odası Genel sekreterliği ve 2006-2008 yılları arasında Türk Tabipler Birliği Onur Kurulu üyeliğini sürdürdü. Onur kurulu üyeliği döneminde 2003 yılında Türk Tabipleri Birliği temsilcisi olarak Başbakanlık İnsan Hakları Danışma Kurulu üyeliği de yaptı.
MSF (MèdicinsSansFrontiéres), APT (Association for the Prevention of Torture), AI (Amnesty International), Dignity, REDRESS gibi uluslararası organizasyonlar ve çeşitli ülkelerdeki üniversiteler tarafından konferanslara ve eğitimlere davet edilen Şebnem Korur Fincancı işkencenin tıbbi olarak belgelendirmesinde muayene ve tanısal incelemelerin kullanılmasına yönelik 2007 yılında yayınlanan ve bu alanda ilk ve tek atlas olan İşkence Atlası’nın da yazarlarındandır.
Adli Tıp Kurumu, Adalet Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı, Türk Tabipleri Birliği tarafından 2008-2009 yılları arasında yürütülen ve 3500 hekim ile 1100 hâkim ve savcının katıldığı “İstanbul Protokolü Hakkında Eğitim Programı: Adli Tıp Uzmanı Olmayan Hekimlerin, Hakimlerin ve Savcıların Bilgi Seviyelerinin Artırılması Projesi”nde uzman eğitimci olarak yer aldı.
Filipinler’de IRCT (İşkence Mağdurları için Uluslararası Rehabilitasyon Konseyi) tarafından oluşturulan Uluslararası Adli Uzman Grubu’nun bir üyesi olarak hapishanelerde yaşanan işkencelerle ilgili tıbbi değerlendirme görevlerini gerçekleştirdi.
2009 – 2020 döneminde TİHV Başkanlığı görevini yürüttü.
2012 yılında İşkence Mağdurları için Uluslararası Rehabilitasyon Konseyi (IRCT) adına gittiği Bahreyn’de turist kılığına bürünerek, denizde cesedi bulunan ve polise göre boğularak ölen gencin vücudundan doku örnekleri aldı. Örnekleri Türkiye’ye getirdi ve yaptığı otopside gencin ailesinin de iddia ettiği gibi gözaltında işkence ile öldürüldüğünü tespit etti.
Forensic Science Society (Harrogate, İngiltere), International Academy of Legal Medicine, New York Academy of Sciences, Association de Droit Penale Internationale (Fransa) gibi uluslararası kurumlarda da üyeliği olan Fincancı 2010-2015 yılları arasında 70 ülkede 160 İşkence Rehabilitasyon Merkezi’nin üye olduğu İşkence Mağdurları için Uluslararası Rehabilitasyon Konseyi’nde (IRCT) konsey üyesi olarak görev aldı.
Kapatılan Özgür Gündem Gazetesi ile dayanışmak amacıyla başlatılan nöbetçi genel yayın yönetmenliği kampanyasına katıldıkları için Sınır Tanımayan Gazeteciler (RSF) Temsilcisi Erol Önderoğlu ve yazar Ahmet Nesin ile birlikte 20 Haziran 2016 tarihinde tutuklandı. 10 gün tutuklu kalmasının ardından serbest bırakıldı.
2020 yılında Türk Tabipleri Birliği (TTB) Merkez Konseyi Başkanlığı’na seçilen Şebnem Korur Fincancı, TİHV Yönetim Kurulu’ndaki başkanlık görevini devretti.
Covid-19 pandemisi döneminde TTB Başkanı olarak halkın sağlığının korunması ve pandeminin kontrol altına alınması için yoğun çaba sarfetti. 2022 yılında bir kez daha Merkez Konseyi’ne seçilerek, TTB Başkanlığı görevine devam etti.
İşkencenin araştırılması ve belgelenmesi için Birleşmiş Milletler patentli bir kılavuz olma niteliği taşıyan İstanbul Protokolü’nün 2022 edisyonunu hazırlayan ekipte yer aldı. 29 Haziran 2022 tarihinde, Cenevre’de, Birleşmiş Milletler’de, İstanbul Protokolü’nün güncel edisyonunun kamuoyuyla paylaşıldığı toplantıda, BM İnsan Hakları Yüksek Komiseri Michelle Bachelet ile birlikte konuşmacı olarak yer aldı.
Bir haber kanalına yaptığı açıklama nedeniyle siyasal iktidar ve destekçileri tarafından hedef gösterilmesinin ardından hakkında soruşturma başlatıldı. İfade vermeye hazır olduğu savcılığa bildirilmiş olmasına rağmen 26 Ekim 2022 sabahı İstanbul’daki evine yapılan polis baskınıyla gözaltına alındı. Ankara’ya getirilen Şebnem Korur Fincancı 27 Ekim 2022 tarihinde tutuklanarak Sincan Kadın Kapalı Cezaevi’ne gönderildi.
Hayatı boyunca insan hakları ihlalleri, işkencenin tanılanması, açlık grevleri, aile içi/partner cinsel şiddeti, tecavüz, çocuk istismarı, post-mortem interval (ölüm zamanı), kimyasal silahların neden olduğu sağlık sorunları gibi konular üzerinde çalışan Prof. Dr. Şebnem Korur Fincancı tüm bu çalışmaları nedeniyle yurtiçinde ve dışında toplam 12 ödüle layık görüldü.